Aile hukuku, bireylerin aile içindeki hak ve yükümlülüklerini düzenleyen önemli bir hukuk dalıdır. Evlilik, bu bağlamda en temel kurumlardan biridir ve evlilik sürecinde mal rejimi ve mülkiyet hakları gibi konular da büyük önem taşır. Evlilik sürecinde tarafların mali haklarını ve yükümlülüklerini düzenlemek amacıyla yapılan evlilik sözleşmeleri, çiftlerin gelecekte karşılaşabilecekleri olası anlaşmazlıkları önleme konusunda kritik bir rol oynar. Bu yazımızda, evlilik sözleşmesinin ne olduğu ve evlilikte mülkiyet hakları gibi konuları ele alacağız. İsterseniz hızlıca yazımıza geçelim.
Evlilik Sözleşmesi Nedir?
Evlilik sözleşmesi, evlenmeyi düşünen veya evlenmiş olan çiftler arasında yapılan ve evlilik süresince ya da boşanma durumunda mal varlıklarının nasıl paylaşılacağını belirleyen bir anlaşmadır. Bu sözleşme, özellikle mal paylaşımı, borçların sorumluluğu ve mülkiyet hakları gibi konularda çiftlere esneklik sağlar. Evlilik sözleşmesi, tarafların evlilikten önce sahip oldukları mal varlıklarını, evlilik sırasında edindikleri malları ve bu malların olası bir boşanma durumunda nasıl paylaşılacağını düzenleyebilir.
Türkiye’de, Medeni Kanun kapsamında, evlilik sözleşmesi yapılabilmesi mümkündür. Çiftler, evlilik sözleşmesi yaparak yasal mal rejimini belirleyebilirler. Yasal mal rejimi, evlilik süresince tarafların mal varlıklarını nasıl yöneteceklerini ve boşanma durumunda bu mal varlıklarının nasıl paylaşılacağını düzenler. Bu rejim, genellikle “edinilmiş mallara katılma” olarak bilinen ortaklık rejimiyle düzenlenir. Ancak, taraflar bu rejimi değiştirmek veya farklı bir mal rejimi seçmek istediklerinde, evlilik sözleşmesi yaparak bu durumu açıkça belirleyebilirler.
Evlilik Sırasında Mal Rejimi
Evlilik sırasında mal rejimi, çiftlerin evlilik süresince edindikleri malların mülkiyet ve kullanım haklarını düzenleyen bir sistemdir. Türkiye’de yasal mal rejimi olarak “edinilmiş mallara katılma” rejimi uygulanır. Bu rejim, evlilik süresince her iki eşin de edindiği malların, boşanma durumunda eşit olarak paylaşılmasını öngörür. Ancak çiftler, evlilik sözleşmesi yaparak bu yasal rejimi değiştirebilir ve kendi belirledikleri kurallara göre mal paylaşımını düzenleyebilirler.
Edinilmiş mallara katılma rejiminde, evlilik süresince elde edilen gelirler, taşınmazlar, banka hesaplarındaki birikimler ve benzeri tüm mallar, her iki eşin de ortak malı olarak kabul edilir. Ancak, evlilik öncesinde edinilmiş mallar, miras yoluyla gelen mal varlıkları ve kişisel hediyeler bu rejime dahil edilmez ve kişisel mal olarak kabul edilir. Çiftler, evlilik sözleşmesi yaparak, edinilmiş malların paylaşımında farklı bir düzenleme yapma hakkına sahiptirler.
Evlilikte Mülkiyet Hakları
Evlilikte mülkiyet hakları, evlilik süresince çiftlerin sahip olduğu mal varlıkları üzerindeki haklarını ifade eder. Mülkiyet hakları, mal varlıklarının kimin mülkiyetinde olduğunu, bu malların nasıl yönetileceğini ve boşanma durumunda nasıl paylaşılacağını belirler. Evlilik sözleşmesi, bu mülkiyet haklarının daha açık ve kesin bir şekilde düzenlenmesine olanak tanır.
Mülkiyet hakları, evlilikte özellikle önem kazanır çünkü evlilik süresince edinilen mallar genellikle her iki eşin ortak malı olarak kabul edilir. Ancak, bu durum her zaman adil bir paylaşımı garanti etmez. Özellikle boşanma durumunda, mülkiyet haklarının net bir şekilde belirlenmemesi, uzun süren yasal süreçlere ve anlaşmazlıklara yol açabilir. Bu nedenle, evlilik sözleşmesi yaparak mülkiyet haklarını önceden belirlemek, çiftlerin gelecekteki olası anlaşmazlıkları önlemelerine yardımcı olabilir.
Evlilik, sadece duygusal bir birliktelik değil, aynı zamanda mali ve hukuki bir ortaklıktır. Bu ortaklıkta, tarafların haklarını ve yükümlülüklerini net bir şekilde belirlemek, olası anlaşmazlıkları önlemek açısından büyük önem taşır. Evlilik sözleşmesi, çiftlerin mal rejimi ve mülkiyet haklarını düzenlemelerine ve gelecekte karşılaşabilecekleri olası sorunları önceden çözümlemelerine yardımcı olan önemli bir araçtır. Bu nedenle, evlilik öncesi veya evlilik sırasında bu konuların detaylı bir şekilde ele alınması ve gerektiğinde bir uzman yardımıyla evlilik sözleşmesi hazırlanması, çiftlerin daha sağlam bir temelde evliliklerini sürdürmelerine katkıda bulunacaktır.