Emeklilik, çalışma hayatını tamamlayan bireyler için en önemli süreçlerden biridir. Türkiye’de bu sistem, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından düzenlenmektedir ve sigortalı çalışanlar, belirli şartları sağladıktan sonra emeklilik hakkı kazanır. Bu şartlar; sigortalılık süresi, prim gün sayısı ve yaş kriterlerine göre belirlenir.
1. Emeklilik İçin Temel Şartlar Nelerdir?
Türkiye’de SGK kapsamında emeklilik hakkı kazanmak için üç temel şart bulunmaktadır:
- Prim Gün Sayısı: Çalışanların belirli bir süre boyunca SGK’ya prim ödemesi gerekir.
- Sigortalılık Süresi: İlk sigortalı olunan tarihten itibaren belirli bir yılın geçmiş olması gerekmektedir.
- Emeklilik Yaşı: Belirlenen prim gününü ve sigortalılık süresini tamamlayan kişilerin belirli bir yaşa ulaşmış olması gerekir.
Bu şartlar ilk olarak, çalışanın hangi sigorta sistemine tabi olduğuna, ilk sigorta giriş tarihine ve cinsiyetine göre değişiklik gösterir.
2. Hangi Sigorta Kapsamında Emekli Olabilirsiniz?
Öncelikle SGK kapsamında çalışanlar üç ana sigorta sistemine tabidir:
- 4A (SSK): Özel sektör çalışanlarını kapsar.
- 4B (Bağ-Kur): Esnaf, serbest meslek sahipleri ve şirket ortaklarını kapsar.
- 4C (Emekli Sandığı): Devlet memurlarını kapsar.
Bu sistemlerin her biri için farklı prim ödeme ve emeklilik şartları bulunmaktadır.
3. 4A (SSK) Kapsamında Emeklilik Şartları (2025)
Özel sektör çalışanlarının şartları, ilk sigorta giriş tarihi, özel sektör çalışanlarının şartlarını belirler.
8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar:
- Kadınlar için 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000-5975 prim günü
- Erkekler için 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000-5975 prim günü
- Yaş şartı: Kademeli olarak 38-60 arasında değişmektedir.
8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arasında sigortalı olanlar:
- Kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş şartı
- En az 7000 prim günü veya 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim günü ile kısmi emeklilik hakkı
1 Mayıs 2008 sonrası sigortalı olanlar:
- Kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş
- 7200 prim günü (tam emeklilik)
Ancak EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) kapsamında iseniz, yaş şartı aranmadan sigortalılık süresi ve prim günü dolduğunda emekli olabilirsiniz.
4. 4B (Bağ-Kur) Kapsamında Emeklilik Şartları
Bağ-Kur kapsamında çalışanlar, SSK’ya göre daha uzun prim günü ödemekle yükümlüdür.
8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar:
- Kadınlar için 7200, erkekler için 9000 prim günü
- Kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş
8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arasında sigortalı olanlar:
- Kadınlar için 7200, erkekler için 9000 prim günü
- Kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş
1 Mayıs 2008 sonrası sigortalı olanlar:
- Kadınlar için 9000, erkekler için 9000 prim günü
- Kadınlar için 58-65, erkekler için 60-65 yaş
Ayrıca Bağ-Kur’lular için prim gün sayısının SSK’ya göre daha fazla olması en büyük dezavantajdır. Ancak 2023 yılında yapılan düzenleme ile, Bağ-Kur’luların prim gün sayısının 9000’den 7200’e düşürülmesi gündemdedir.
5. 4C (Emekli Sandığı) Kapsamında Emeklilik Şartları
Devlet memurları için emeklilik şartları, memuriyet başlangıç tarihine ve çalışma süresine göre değişir.
2008 öncesi memurlar:
- 25 yıl hizmet süresi
- Kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş
- Prim günü şartı aranmaz, ancak en az 9000 gün fiili çalışma gerekir.
2008 sonrası memurlar:
- Kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş
- En az 9000 prim günü
Memurlar, diğer sigorta sistemlerine göre daha avantajlı emeklilik haklarına sahiptir.
6. Emeklilik Başvurusu Nasıl Yapılır?
Şartlarını yerine getiren kişiler, SGK’ya başvurarak emeklilik işlemlerini başlatabilirler.
🔹 Başvuru Belgeleri:
- SGK’dan alınan hizmet dökümü
- Kimlik belgesi
- İşten ayrılış bildirgesi (SSK’lılar için)
- Doldurulmuş emeklilik başvuru formu
🔹 Başvuru Yöntemleri:
- e-Devlet üzerinden başvuru yapılabilir.
- SGK il veya ilçe müdürlüklerine şahsen başvuru yapılabilir.
Ayrıca başvuru yapıldıktan sonra yaklaşık 1-2 ay içinde emeklilik maaşı bağlanır.
7. Eksik Prim Günlerini Tamamlama Yöntemleri
Emeklilik için eksik prim günlerinizi aşağıdaki yöntemlerle tamamlayabilirsiniz.
- Doğum Borçlanması: Kadın çalışanlar, doğum sonrası çalışılmayan süreleri borçlanarak prim günlerini tamamlayabilir.
- Askerlik Borçlanması: Erkek çalışanlar, askerlik süresini borçlanarak prim günlerini artırabilir.
- Yurt Dışı Borçlanması: Yurt dışında çalışan Türk vatandaşları, o ülkede geçen süreleri SGK’ya borçlanarak prim kazanabilirler.
- İsteğe Bağlı Sigorta: Eksik prim günlerinizi isteğe bağlı sigorta ödemesiyle tamamlayabilirsiniz.
2025 yılında SGK emeklilik şartları, çalışanların sigorta başlangıç tarihlerine ve tabi oldukları sigorta koluna göre değişmektedir. Ayrıca emeklilik planlaması yaparken prim gün sayınızı ve sigortalılık sürenizi dikkatle takip etmelisiniz. Sivas Hukuk Bürosunda uzman avukatlarımızla, emeklilik haklarınız, prim gün sayınızın tamamlanması ve borçlanma seçenekleri konusunda doğru rehberlik alabilirsiniz. Ancak prim gününüz eksikse, borçlanma seçenekleri ile bu açığı kapatabilirsiniz.
Ayrıca, sigorta başlangıcınızı doğru kaydederek ve yasal haklarınızı koruyarak, profesyonel hukuki destek alabilirsiniz. Üstelik hak kaybı yaşamamak adına tüm şartları ve seçenekleri bilmek büyük önem taşır.