Şirketlerde hisse devri ve ortaklık sözleşmeleri, şirketin yönetimi, sermaye yapısı ve ortakların hakları açısından büyük önem taşır. Sermaye şirketlerinde ortak değişiklikleri, belirli yasal prosedürlere ve sözleşmesel düzenlemelere uygun şekilde gerçekleştirilir.
Hisse Devri Nedir?
Bir şirket ortağının sahip olduğu payları başka bir kişi veya şirkete devretmesi işlemidir. Hisse devri sayesinde:
Şirketin ortaklık yapısı, yeni ortakların dahil edilmesi veya mevcut ortakların paylarını devretmesiyle değişir.
Şirkete yeni ortaklar, yasal prosedürlere ve sözleşmesel düzenlemelere uygun şekilde dahil edilir.
Mevcut ortaklar, paylarını kısmen veya tamamen devreder.
Son olarak hisse devri, şirket türüne ve ana sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilir.
Şirket Türlerine Göre Süreç
- Anonim Şirketlerde (A.Ş.)
Anonim şirketlerde pay sahipleri, hisse senetlerini veya nama yazılı paylarını ilgili düzenlemelere uygun şekilde serbestçe devreder.
- Hisseler, hisse senedi basılmışsa ciro edilerek devredilebilir.
Nama yazılı payların devrinde, şirket ana sözleşmesinde veya yasada aksi belirtilmediği takdirde, şirket onay verir.
- Devredilen hisselerin şirketin pay defterine kaydedilmesi gerekir.
Halka açık anonim şirketlerde hisse devri, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) düzenlemelerine tabidir.
- Limited Şirketlerde (Ltd. Şti.)
- Limited şirketlerde hisse devri, genellikle daha sıkı kurallara tabidir.
- Devir noter huzurunda yazılı bir sözleşme ile yapılmalıdır.
- Devredilen payların şirket genel kurulu tarafından onaylanması gereklidir.
- Pay devri Ticaret Sicili’ne tescil edilerek hukuken geçerli hale gelir.
- Adi Ortaklıklarda
- Adi ortaklıklarda pay devri, ortakların oybirliği ile onayına tabidir.
- Ortaklık payı devredildiğinde, yeni ortak doğrudan eski ortağın hak ve borçlarını üstlenir.
- Tüzel kişiliği olmayan adi ortaklıklar için, hisse devri yerine ortaklıktan çıkış prosedürü uygulanır.
Sözleşme Nasıl Hazırlanır?
Devrin geçerli olabilmesi için taraflar arasında bir sözleşme imzalanmalıdır.
Hisse Devir Sözleşmesinde Bulunması Gereken Unsurlar:
- Tarafların kimlik bilgileri (adı, soyadı, T.C. kimlik veya vergi numarası)
- Devredilecek hisse oranı ve toplam bedeli
- Ödeme şekli ve koşulları
- Şirketin adı ve ticaret sicil numarası
- Tarafların yükümlülükleri ve taahhütleri
- Hisse devrinin yürürlüğe girme tarihi
- Yetkili mahkeme ve uyuşmazlık çözüm yöntemi
- Sözleşmesi noter onaylı olmalı ve şirket ana sözleşmesi ile uyumlu olmalıdır.
Ortaklık Sözleşmelerinin Hukuki Önemi
Ortaklık sözleşmesi, şirketin ortakları arasında yapılan ve tarafların hak ve yükümlülüklerini belirleyen bir anlaşmadır. Bu sözleşme, olası ihtilafların önüne geçmek ve ortaklar arasındaki ilişkileri düzenlemek için kritik öneme sahiptir.
Ortaklık Sözleşmesinde Yer Alması Gereken Maddeler:
- Ortakların sermaye payları ve hisse oranları
- Yönetim yetkileri ve karar alma süreçleri
- Kâr ve zarar dağılımı
- Ortaklıktan çıkış veya yeni ortak alınma şartları
- Hisse devri sınırlamaları (ön alım hakkı vb.)
- Şirketin tasfiyesi durumunda yapılacak işlemler
- Rekabet yasağı ve gizlilik yükümlülükleri
Öte yandan ortaklık sözleşmesi noter huzurunda imzalanmalı ve şirketin ana sözleşmesi ile çelişmemelidir.
Hisse Devrinde Vergisel Yükümlülükler
Hisse devri yaparken bazı vergisel sorumluluklar da doğar:
Anonim ve limited şirket hisselerini 2 yıldan önce devreden kişi, gelir vergisi öder.
- Limited şirketlerde hisse devri harç ve noter masraflarına tabidir.
Hisse devir bedeli üzerinden, ilgili yasal düzenlemeler kapsamında damga vergisi uygulanır.
Vergi avantajlarını değerlendirmek için mali müşavir desteği almak önemlidir.
Hisse Devrinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Şirket ana sözleşmesindeki devir hükümleri kontrol edilmelidir.
Şirket borçları ve mali durumu analiz edilmelidir.
Ortaklık sözleşmesi ve hisse devir sözleşmesi hukuki güvence altına alınmalıdır.
Ticaret Sicili ve ilgili kamu kurumlarında gerekli bildirimler yapılmalıdır.
Vergisel yükümlülükler göz önünde bulundurulmalıdır.
Şirketlerde hisse devri ve ortaklık sözleşmeleri, hem mevcut ortaklar hem de yeni yatırımcılar için kritik konulardır. Hukuki ve mali süreçleri eksiksiz takip eden kişi, ilerleyen dönemdeki anlaşmazlıkları önler.
Son olarak, Sivas’ta Yiğiter Hukuk olarak alanında uzman avukatlarımızla, hisse devri işlemleri ve ortaklık sözleşmelerinin hazırlanması konusunda profesyonel danışmanlık alabilirsiniz.
Bir avukat veya mali müşavir, süreci en sağlıklı şekilde yönetir ve şirket ile ortakların haklarını güvence altına alır. Ayrıca, ortaklık yapısındaki değişikliklerin şirketin gelecekteki büyüme ve yönetim stratejilerine etkisini değerlendirir.