Günümüzde teknolojinin hızlı gelişimi, dijital dünyadaki kişisel verilerin güvenliğinin önemini her geçen gün daha da artırıyor. Türkiye’de bu alandaki en önemli yasal düzenleme, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK)‘dur. 6698 sayılı bu kanun, kişisel verilerin işlenmesi sırasında bireylerin haklarının korunmasını amaçlar. KVKK, hem bireylerin hem de verileri işleyen şirketlerin ve kurumların uyması gereken kuralları belirler.
KVKK Nedir?
KVKK, 7 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe giren, kişisel verilerin işlenmesi, saklanması ve korunması ile ilgili kuralları düzenleyen bir yasadır. Bu kanunun amacı, kişisel verilerin hukuka uygun işlenmesini sağlamak ve veri güvenliği ihlallerinin önüne geçmektir. KVKK, kişisel veri işleyen tüm kişi ve kurumları ilgilendirir; yani, kamu kuruluşları, özel şirketler ve hatta bireyler bile bu kanuna uymak zorundadır.
Kişisel Veri Nedir?
Kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ait her türlü bilgiyi ifade eder. Bu bilgilere; isim, soyisim, adres, telefon numarası, e-posta adresi, T.C. kimlik numarası gibi bilgiler dahildir. KVKK kapsamında ayrıca özel nitelikli kişisel veriler olarak adlandırılan ve daha hassas olan sağlık bilgileri, biyometrik veriler, din, ırk, siyasi görüş gibi bilgiler de özel olarak korunur.
Edinilmiş mallara katılma rejiminde, evlilik süresince elde edilen gelirler, taşınmazlar, banka hesaplarındaki birikimler ve benzeri tüm mallar, her iki eşin de ortak malı olarak kabul edilir. Ancak, evlilik öncesinde edinilmiş mallar, miras yoluyla gelen mal varlıkları ve kişisel hediyeler bu rejime dahil edilmez ve kişisel mal olarak kabul edilir. Çiftler, evlilik sözleşmesi yaparak, edinilmiş malların paylaşımında farklı bir düzenleme yapma hakkına sahiptirler.
KVKK’nın Temel İlkeleri
Kişisel verilerin işlenmesi, KVKK kapsamında belirlenen bazı temel ilkelere dayanır. Bunlar şunlardır:
- Hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun işleme: Kişisel veriler, yasal çerçevede ve doğru niyetle işlenmelidir.
- Veri minimizasyonu: Kişisel veriler, belirli, açık ve meşru amaçlarla işlenmeli ve bu amaçlar doğrultusunda gerekli olan minimum veri kullanılmalıdır.
- Doğruluk ve güncellik: İşlenen veriler doğru ve güncel olmalıdır.
- Amaçla sınırlılık: Kişisel veriler yalnızca işlenme amaçlarıyla sınırlı olarak kullanılmalıdır.
- Saklama süresiyle sınırlılık: Veriler, kanunlarda öngörülen süre boyunca ya da işlenme amacına uygun olarak belirlenen süre boyunca saklanmalıdır.
- Veri güvenliği: Kişisel veriler, uygun güvenlik önlemleri alınarak korunmalıdır.
Kişisel Verilerin İşlenmesi
Kişisel verilerin işlenmesi, bu verilerin elde edilmesi, kaydedilmesi, depolanması, değiştirilmesi, aktarılması, sınıflandırılması ve yok edilmesi gibi işlemleri içerir. KVKK kapsamında kişisel verilerin işlenebilmesi için veri sahibinin açık rızasının alınması zorunludur. Ancak bazı durumlarda, rıza olmaksızın da kişisel veriler işlenebilir. Örneğin, yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi ya da kamu sağlığının korunması amacıyla kişisel veriler işlenebilir.
Mülkiyet hakları, evlilikte özellikle önem kazanır çünkü evlilik süresince edinilen mallar genellikle her iki eşin ortak malı olarak kabul edilir. Ancak, bu durum her zaman adil bir paylaşımı garanti etmez. Özellikle boşanma durumunda, mülkiyet haklarının net bir şekilde belirlenmemesi, uzun süren yasal süreçlere ve anlaşmazlıklara yol açabilir. Bu nedenle, evlilik sözleşmesi yaparak mülkiyet haklarını önceden belirlemek, çiftlerin gelecekteki olası anlaşmazlıkları önlemelerine yardımcı olabilir.
Evlilik, sadece duygusal bir birliktelik değil, aynı zamanda mali ve hukuki bir ortaklıktır. Bu ortaklıkta, tarafların haklarını ve yükümlülüklerini net bir şekilde belirlemek, olası anlaşmazlıkları önlemek açısından büyük önem taşır. Evlilik sözleşmesi, çiftlerin mal rejimi ve mülkiyet haklarını düzenlemelerine ve gelecekte karşılaşabilecekleri olası sorunları önceden çözümlemelerine yardımcı olan önemli bir araçtır. Bu nedenle, evlilik öncesi veya evlilik sırasında bu konuların detaylı bir şekilde ele alınması ve gerektiğinde bir uzman yardımıyla evlilik sözleşmesi hazırlanması, çiftlerin daha sağlam bir temelde evliliklerini sürdürmelerine katkıda bulunacaktır.
Veri Sahibinin Hakları
KVKK, kişisel veri sahiplerine geniş haklar tanır. Veri sahipleri, verilerinin nasıl ve neden işlendiği konusunda bilgi sahibi olma hakkına sahiptir. Kanun kapsamında veri sahiplerinin hakları şunlardır:
- Bilgi talep etme hakkı: Kişisel verilerin işlenip işlenmediğini öğrenme.
- Veri işleme amacını öğrenme: Verilerin hangi amaçlarla işlendiğini bilme.
- Verilerin düzeltilmesini isteme: Yanlış ya da eksik işlenen verilerin düzeltilmesini talep etme.
- Verilerin silinmesini isteme: İşlenme amacına uygun olarak işlenmiş kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme.
- Verilerin üçüncü kişilere aktarılıp aktarılmadığını öğrenme: Verilerin kimlerle paylaşıldığını bilme ve bu konuda bilgi talep etme.
KVKK Uygulamaları
KVKK, hem kişisel verileri işleyen kurumlara hem de bu verilerin sahiplerine çeşitli sorumluluklar yükler. Kurumlar, kişisel verilerin korunması için gerekli teknik ve idari önlemleri almak zorundadır. Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi (VERBİS) bu uygulamalardan biridir. Veri işleyen kurumlar, VERBİS’e kayıt olmak zorundadır. Böylece kişisel verileri işleyen kurumlar, KVKK’nın yükümlülüklerini yerine getirip getirmediklerini denetleme imkanı bulurlar.
KVKK’nın uygulama alanlarından biri de veri ihlallerinin bildirilmesidir. Bir veri ihlali yaşandığında, kurumlar bu ihlali 72 saat içinde Kişisel Verileri Koruma Kurulu’na bildirmek zorundadır. Ayrıca ihlalin mağduru olan kişilere de bu durumun bildirilmesi gerekmektedir.
KVKK’ya Uyum Süreci
Kurumlar, KVKK’ya uyum sağlamak için belirli adımları atmalıdır. Bu adımlar şunları içerir:
- Kişisel verilerin envanterinin çıkarılması: Hangi kişisel verilerin işlendiği, bu verilerin nerede saklandığı ve kimlerle paylaşıldığının tespiti.
- Veri işleme politikalarının oluşturulması: KVKK’ya uygun veri işleme süreçlerinin geliştirilmesi.
- VERBİS’e kayıt: Veri işleyen kurumların yasal yükümlülükleri gereği VERBİS’e kayıt yaptırması.
- Personel eğitimi: Kurum çalışanlarının, KVKK’ya uygun veri işleme konusunda eğitilmesi.
Veri güvenliği tedbirlerinin alınması: Kişisel verilerin yetkisiz erişime karşı korunması için gerekli güvenlik önlemlerinin alınması.
KVKK, kişisel verilerin korunması ve güvenliğinin sağlanması için hayati bir öneme sahiptir. Hem bireylerin verilerinin korunması hem de kurumların veri güvenliği süreçlerinin düzenlenmesi, KVKK’ya uyum süreciyle mümkündür. Kanun, bireylere geniş haklar tanırken, kurumlara da önemli sorumluluklar yüklemektedir. Bu nedenle, tüm bireyler ve kurumlar, kişisel verilerin işlenmesi konusunda bilinçli olmalı ve KVKK’ya uygun hareket etmelidir.